Op 31 maart en 1 april zingt MUSA onder leiding van Peter Dijkstra een programma met hedendaagse koormuziek voor de passietijd. Het hoofdwerk van deze concerten is ‘the little match girl passion’ van de Amerikaanse componist David Lang, door MUSA gezongen in de versie voor koor, solisten en percussie (2008).

Klik hier voor meer informatie en kaarten.

Het lijkt een onwaarschijnlijke combinatie: een kindersprookje en het lijdensverhaal van Christus. David Lang liet zich voor zijn passiewerk inspireren door het sprookje over het meisje met de zwavelstokjes van Hans Christian Andersen en doorweefde het met elementen uit de Matthäus Passion van Johann Sebastian Bach. De componist werd gegrepen door Andersens sprookje vanwege de scherpe tegenstellingen in het verhaal: de bittere realiteit van het heden tegenover de zoete herinnering aan het verleden, uitzichtloze armoede tegenover hoop, de dood tegenover het eeuwige leven. Het resultaat is een aangrijpend libretto, dat aan de vele schrille contrasten een grote emotionele uitdrukkingskracht ontleent. Het leverde David Lang in 2008 de Pulitzer Prize op.

Het sprookje van Andersen vertelt over een meisje dat op een ijskoude Oudejaarsavond door de stad zwerft in de hoop wat lucifers te kunnen verkopen. Tevergeefs: geen van de voorbijgangers heeft interesse in haar koopwaar, en zonder iets te hebben verkocht, durft het meisje niet terug naar huis te keren. Als de avond valt, verschuilt het verkleumde meisje zich in een portiek. Om zichzelf te verwarmen, steekt ze haar lucifers aan. In het schitterende licht ziet ze de meest prachtige verschijningen: een warme haard, een gedekte tafel, een rijkversierde kerstboom, en tot slot haar grootmoeder, die haar in de armen sluit en meeneemt. De volgende ochtend wordt het meisje dood gevonden, met een glimlach op haar lippen.

In the little match girl passion neemt Andersens sprookje grotendeels de plaats in van het Evangelie volgens Mattheüs. Naast de verhaallijn zijn bovendien, net als in Bachs passie, verschillende andere stemmen te horen, die gevoelens van berouw, medeleven, verdriet en hoop uitdrukken. Sleutelpassages uit de Matthäus Passion krijgen in het sprookje betekenis in een nieuwe context, van de opening “Come, daughter, help me cry”, tot het beroemde “Eli, eli”, en het troostende slot “We sit and cry; rest soft, daughter”.

De kenmerkende compositiestijl van David Lang onderstreept de emotionele lading van het verhaal. Met woordherhalingen ritmische effecten, ondersteund door een viertal slaginstrumenten, schittert het werk door zijn pure eenvoud, die ontdaan is van elke overbodige versiering. Wat overblijft is de gesublimeerde emotie van een mens op zoek naar verlichting – een zoektocht die tijd en plaats overstijgt.

–